ලාංකිකයා බටහිරයාගෙන් වෙනස් වන හැටි

ලාංකිකයා අන් අයට වඩා වෙනස් ය. ඔහුට ලාංකිකයා යැයි කියන්නේ එම නිසා ය. එබැවින් වෙනත් අයට ගැළපෙන ආකෘතියක් මත සිට ලාංකිකයා දකින හැටි ගැන කතා කිරීම හැමවිට ම ගැළපෙන්නේ නැත. මෙයින් අදහස් කරන්නේ අප සතු දැනුම ඉවත හෙළිය යුතු බව නො වේ. එහෙත් මුලින් ම ලාංකිකයා ලොව දකින විදිය අප විමසා බැලිය යුතු වෙයි.
මෙහි දී මා ලාංකිකයා යනුවෙන් අදහස් කරන්නේ කවුද?

ඉහළ සිටු පන්තියේ අය බොහෝ දුරට බටහිර ක‍්‍රමය ඉගෙනගත්, එ් අනුව තම සාරයන් සකස් කර ගත් අය වෙති. මැද පන්තියේ අය වැඩි දෙනෙකු යටත් විජිත වික්ටෝරියානු චින්තනයෙන් හා ඊට අනුගත වන සේ සකස් කර ගත් ආගමික චින්තනයකින් යුතු සුචරිතවාදීහු වෙති. නාගරික පහළ පන්තිය පාතාලය, සුළු බලය සහ මත්ද්‍රව්‍ය මත පදනම් වී අනාගතය අතහැර දැමූ අයගෙන් බොහෝ දුරට සමන්විත ය.

ඈත ගම් පළාත්වල තවමත් පරණ ලාංකික සාරයන් ඉතිරිව ඇතැයි මට සිතේ. නමුත් මොවුන් දැන් ඉතා වේගයෙන් එෆ්. එම්. නාලිකා හා කූට රූපවාහිනී ආයතන නිසා වෙනස් වෙමින් සිටිති. එ්ත් පරිස්සමින් හෙමිහිට බැලූවොත් තවමත් ඔවුන් තුළ රොබර්ට් නොක්ස් තම පොතේ සඳහන් කළ හැසිරීම් රටා දක්නට ලැබේ.

මේ අනුව නියම ලාංකිකයා යනු මෙවැනි කෙනෙකු යැයි මගේ සිතේ ඇඳෙයි. එම රූපය තේරුම් ගැනීමට ඔහු ව තවත් අප දන්නා කෙනෙකු හා සංසන්දනය කිරීම සුදුසු වෙයි. මෙහි දී අප හැමෝම අඩු වැඩි වසයෙන් වසඟයට පත් වී ඇති බටහිරයා මම තෝරා ගනිමි. බටහිරයා ලෙස මා මෙහි දී වඩාත් ම සලකන්නේ මා දන්නා ඔස්ටේ‍්‍රලියානුවන් (මා එහි ජීවත් වූ නිසා) හා මාධ්‍ය හරහා අප දකින බටහිර, වෙසෙසින් ම අමෙරිකානු සංස්කෘතිය යි.

බටහිරයා යනු සම සුදු කෙනෙකු ම නොව, බටහිර සාරයන් තම සාරයන් බවත් පත් කර ගත් අයෙකි. විශාල බටහිරයන් පිරිසක් සුදු ජාතිකයන් වන බවත්, සුදු ජාතිකයන් හැම දෙනා ම පාහේ බටහිරයන් වන බවත් ඇත්තයි. එහෙත් සම සුදු නොවන බටහිරයන් අද ලෝකයේ ඉතා බහුල වෙයි. ඔබ අප තුළ ද මේ බටහිර සාරයන් අඩු වැඩි වශයෙන් ඇත. මේ අනුව සමහර විටක දී කෙනෙකු බටහිරයකු ද ලාංකිකයෙකු ද යන්න තීරණය කිරීම අපහසු විය හැක. එසේ ම සමහර යුරෝපීය පිටිසර පළාත්වල ද සමහර රටවල ද වෙසෙසින් ම ස්කැනඩිනේවියානු රටවල ද මා විස්තර කරන බටහිර ස්වරූපය ඇත්තේ වෙනස් විදියකට විය හැක.

නො දන්නා බටහිරයන් දෙදෙනෙකු තැනක දී හමු වුණා යැයි සිතන්න. සාමාන්‍යයෙන් ඔවුන් දෙදෙනා අතර ඇතිවන කතා බහ බොහෝ දුරට මෙවැනි වෙයි.

පළමු බටහිරයා : හෙලෝ. මම ඇලිස්.
දෙවන බටහිරයා : හායි, ඇලිස්. මම ෂෝන්. කොහොමද ඔබට?
ඇලිස් : බොහොම හොඳයි ෂෝන්. ඔබට කොහොමද?
ෂෝන් : කිසි වරදක් නැහැ. ස්තූතියි.

දැන් ඇලිස් හා ෂෝන් මිතුරන් වී හමාර ය. දැන් සපුමල් හා දිනිති හමුවන හැටි අපි බලමු.

දිනිති : වර්ක් ෂොප් එක පටන් ගත්ත ද දන්නේ නැහැ.
සපුමල් : අපෝ තව ගොඩක් වෙලා තියෙනවා. 9ටනේ. තාම
8.30 යි.
දිනිති : ඇත්තට? අපට කියලා තිබුණේ 8.30 කියලානෙ.
සපුමල් : ආ.. අපටත් එහෙම තමයි. එ්කනේ මාත් මෙතන. නමුත් දැන් කියනවා 9ටලූ පටන් ගන්නේ.
දිනිති : එ්කත් නරක නැහැ. එහෙම කරලත් තවම ටික දෙනයිනේ
ඇවිත් තියෙන්නේ.
සපුමල් : දන්නැද්ද, සිංහල වෙලාවනේ… ඔයා කොහේ ද?
දිනිති : කළුතර.
සපුමල් : ම්… කළුතර ටවුමේ අපේ නෑදෑ කෙනෙක් ඉන්නවා.
දුම්රියපළ පාරේ.
දිනිති : එ් කියන්නේ ස්ටේෂන් එක ගාව වෙන්න ඇති. මම අද ආවෙත් කෝච්චියේ.
සපුමල් : එ් ගොල්ලන්ගේ ගෙදරට ස්ටේෂන් එක පෙනෙනවා. පරණ සිංහල උළු වහපු ලොකු ගේට්ටු කණු තියෙන ගෙයක්.
දිනිති : මං දන්නවා. ඊට එහා ගෙදර අයව මං දන්නවා. ඔය කියන ගෙදර අයට ටවුමේ කඩ තියෙනවා නේ ද?
සපුමල් : අන්න හරි. අපි නම් ඉතින් සල්ලිකාරයෝ නෙවෙයි.
දිනිති : ඔයා කොහෙද?
සපුමල් : මං අනුරාධපුරේ.
දිනිති : අම්මේ! එහේ ඉඳල ද ආවේ?
සපුමල් : නෑ, නෑ! මං කොළඹ නතර වෙලා ඉන්නේ. වැඩ කරන්නේ කොළඹ. ඔයාගේ නම මොකද්ද?
දිනිති : මම දිනිති.
සපුමල් : මම සපුමල්.
මේ දෙකේ වෙනස කුමක් ද? බැලූ බැල්මට පෙනෙන වෙනසට අමතරව තවත් දෑ ඇත.

බැලූ බැල්මට සරල වෙනසක් ලෙස පෙනුණත් බටහිරයාගේ හා ලාංකිකයාගේ වෙනස ඉතා ගැඹුරු විය හැකි බව ඔබට පෙනේ ද? මෙවැනි ක‍්‍රම හරහාත්, පත පොත කියැවීම හා කතිකාවත් හරහාත් කාලයක් තිස්සේ මට දකින්නට ලැබුණු බටහිර හා ලාංකික සංස්කෘතීන්හි මූලික ලකුණු මෙසේ සංසන්දනය කරමි.

මෙය කෙසේවත් ලාංකිකයා බටහිරයාට වඩා පහත් හෝ උසස් යැයි කීමට ගන්නා තැතක් නො වේ. මාගේ පුද්ගලික අදහස අනුව මේ දෙදෙනා තුළ ම දියුණුවට ගැළපෙන සාරධර්ම හා විනාශයට මුල්වෙන පාපධර්ම ඇත. මෙහි ඇති ලකුණු දෙවගය ම අප තුළ තිබිය හැකි බව සිහි තබා ගන්න. මන්ද අප මේ සංස්කෘතීන් දෙකෙහි ම, ඇත්තටම වඩා වැඩි ලෙස බටහිර සංස්කෘතියේ බලපෑමට ලක් වී ඇති බැවිනි. එබැවින් නිතර ම දකුණු කෙළවරෙහි ඇති ලකුණු මා තුළ වැඩි පුර ඇති බවට ඔබට පෙනී යා හැක. මට ද එසේ ම යි.
අවසන් වශයෙන් යම් යම් සංකල්ප/ තේමා/ සාරධර්ම අප තුළ ඇති සැටි ගැන ටිකක් ගැඹුරින් සලකා බලමු. එය සංසන්දනයක් ලෙස පහත වගුවේ දක්වා ඇත.