මා ඔබෙන් ඇසුවොත්, ‘‘මිතුර, ඔබ භාග්‍යවන්තයි ද?” කියා, ඔබ මට ලබාදෙන පිළිතුර කුමක් වේවි ද? ඔබේ අභ්‍යන්තරය හොඳට ම දන්නෙ ඔබ නිසා සමහරවිට ඔබ කියාවි ‘‘අනේ මොන භාග්‍යවන්තකමක් ද? මමනෙ දන්නෙ මට තියෙන ප‍්‍රශ්න..” කියලා. සමහරවිට ඔබ දුප්පත් නම් ඔබ අසාවි ‘‘දුප්පත් වෙලා ඉපදුණා ම කොහොමද භාග්‍යවන්තයෙක් වෙන්නෙ?” කියල. සමහර විට ඔබ ධනවතෙකු නම්, එය ම භාග්‍යයක් කොට සිතන කෙනෙක් නම් ඔබ කියාවි ‘‘ඔව්, මම භාග්‍යවන්තයි.” කියලා.

බලන්න. මේ විදියට ඉහත මා ඇසූ ප‍්‍රශ්නය එක් එක් අයගෙන් ඇසුවොත් එකිනෙකට වෙනස් පිළිතුරු කීයක් නම් මට ලැබේවි ද? එයට හේතුව, අප නිතර ම හුරු වෙලා සිටින්නේ අපේ ලෞකික සැපය දෙස බලා තමන්ගෙ භාග්‍යවන්තකම මැනගැනීමට වීමයි. නමුත් තමුන් සැබෑ ලෙස ම භාග්‍යවන්තයෙක් ද කියා විමසන නිවැරදි ක‍්‍රමය එය නො වෙයි. යම් කෙනෙකු සැබෑ ලෙස ම භාග්‍යවන්ත බවට පත්වීම සඳහා නම් ඔහු හෝ ඇය විසින් සපිරිය යුතු ඉතා ම දුර්ලභ වූ කරුණු තුනක් පවතිනවා.

ගැටලූව මෙයයි. මෙහි ලා සඳහන් කරුණු තුන සංසාරික සත්වයන් හට මුණගැසෙන්නේ අතිශය කලාතුරකින්. ඉතාමත් දුර්ලභවයි. ඔබ එ් දුර්ලභ කරුණු සාක්ෂාත් කර ඇත්තේ ද? එය ඔබ විසින් විමසිය යුතු ම කරුණක්. එම නිසා අපි එ් කරුණු තුන තමන් තුළින් ම විමසා බලමු.

අප සරණ ගියා වූ සම්මා සම්බුදුරජාණන් වහන්සේ සම්බුද්ධත්වයේ පටන් පරිනිර්වාණය දක්වා ම වදාරණ යමක් ඇත් ද එය වදාරණු ලබන්නේ අවබෝධයෙන් ම බව අප දන්නවා. එය පරම සත්‍යයි. ලෝකාවබෝධ සූත‍්‍රයේ එය පැහැදිලිව ම සඳහන් වෙනවා. ඉතින්, එ් බුදුරජාණන් වහන්සේ දේශනා කළා, යමෙක් මනුෂ්‍ය උපතක් කරා එන්නෙ ඉතාමත් ම කලාතුරකින් කියල. මනුෂ්‍ය ජීවිතය ඉතා ම දුර්ලභයි කියල. එ්ක අපට තේරුම් කරවන්න උන් වහන්සේ මහානීය උපමා පවා ගෙනහැර දක්වලා තියෙනවා. එ් සියලූ දේ උන් වහන්සේ දේශනා කොට වදාළේ මේ තුන් ලෝකය ගැන ම ප‍්‍රකට කළ මහා අවබෝධයකිනුයි. කෙනෙක් මේ මනුෂ්‍ය ලෝකෙ උප්පත්තියක් කරා එනව නම් එ් උදෙසා එ් කෙනාට මහත් වූ පුණ්‍ය ශක්තියක් තියෙන්න ඕන.

දැන් ඔබ ආන්න එ් මනුෂ්‍ය ලෝකයේ ඉපදී ඉන්න කෙනෙක්. දුර්ලභ වූ මිනිසත් බව හිමිකර ගත් කෙනෙක්.

ඉතින් පින්වත, ඔබ සතුටු වෙන්න. මනුෂ්‍ය උපතක් ලබන්න තරම් ඔබ පුණ්‍යවන්ත වෙලා!…

ඊළඟට, ගිහි අපි හැමෝගෙම ජීවිතවල ගැටලූ ඇතිවෙන, නැතිවෙන ස්වභාවය තියෙනවා. මේ ගැටලූවලට අපි විසින් පිළිතුරු හොයල ගැටලූව විසඳාගන්නා ආකාර දෙකක් තියෙනවා. සමහරු ගැටලූ විසඳාගන්න උත්සාහ දරනකොට එ් උදෙසා දැනුවත්ව හෝ නො දැනුවත්ව අකුසල් රාශියක් රැුස් කරගන්නවා. ඉතින්, අවසානෙ තාවකාලිකව ගැටලූව විසඳුනා වෙන්න පුළුවන්. එ්ත් වෙලා තියෙන්නෙ අලූතින් සාංසාරික වශයෙන් ගැටලූ හදාගත්තු එකයි. ඉතින් මරණින් මත්තෙ සතර අපායට වැටෙනවා. එ් තමයි සමහර උදවිය ගැටලූ විසඳාගන්න ආකාරය. එ්ත් එ්ක බුද්ධිමතුන් විසින් ප‍්‍රසංශා කරන ක‍්‍රමය නම් නො වෙයි.

අනෙක් ක‍්‍රමය මෙයයි. එය බුද්ධිමතුන් විසින් ප‍්‍රසංශා කරන ක‍්‍රමයයි. අපට ගැටලූ විසඳාගන්න පුළුවන් අකුසල් රැුස් නො වෙන විදියට. කුසල් රැුස් වෙන විදියට. එ් විදියට ගැටලූ විසඳාගන්න කෙනා මෙලොව වශයෙනුත්, පරලොව වශයෙනුත් සැපයක් ම යි ලබන්නෙ.

උදාහරණයක් විදියට අපි මෙහෙම හිතමු. ගෙදරකට මීයන් බෝ වුණා ම එ් ගෙදර අයට ටිකක් කරදරයි. ඉතින් කෙනෙක් මෙහෙම කරන්න පුළුවන්. විෂ මිශ‍්‍ර කරපු ආහාර, මී කතුරු වගේ දේවල් තියල මීයන් ව නැති කරන්න උත්සාහ ගන්න පුළුවන්. එතකොටත් මීයන් නැතිවෙලා යාවි. එ්ත් එයා තමන්ට මහා අනර්ථයක් පිණිස පවතින දෙයක් කරගෙන අවසන්. නිරයගාමී ප‍්‍රාණඝාත අකුසලය කරගෙන ඉවරයි. නමුත් කෙනෙකුට පුළුවනි නම් මෙත් සිත පතුරුවන්න, මෛත‍්‍රී සිතින් ඛන්ධ පිරිත සජ්ඣායනා කරන්න, එයා ඉතාමත් සාර්ථකව එ් ගැටලූව විසඳාගත්තා වෙනවා. උවදුරත් පහව යනවා. පුණ්‍ය ගංගාවකුත් උපදවා ගන්නවා.

මෙන්න මේ විදියට දෙවනුව පැවසූ යහපත් ආකාරයට අපට ගැටලූ විසඳාගන්න කියා දෙන්නේ ලොව්තුරා බුදුරජාණන් වහන්සේනමක් ම යි. උන් වහන්සේ වදාළ මිහිරි ශ‍්‍රී සද්ධර්මය ම යි. එ් ශ‍්‍රී සද්ධර්මය ශ‍්‍රවණය කිරීමෙන් ම යි අපට පව් පින් වෙන්කරල හඳුනාගන්න පුළුවන් වෙන්නෙ. සාංසාරික ගැටලූවට පිළියම හොයාගන්න පුළුවන් වෙන්නෙ. අනේ, අපි හැමෝගෙ ම මොකක්දෝ ලොකු වාසනාවකට මේ අපි ඉපදිලා ඉන්න යුගයෙ දි නැවතත් එ් ශ‍්‍රී සද්ධර්මය පිරිසිදුව ම අර්ථ සහිතව අහන්න අපට අවකාශ ලැබිල තියෙනවා. පුරුදු කරන්න අවකාශ ලැබිල තියෙනවා.

ඉතින් පින්වත, ඔබ සතුටු වෙන්න. එ් ශ‍්‍රී සද්ධර්මය ශ‍්‍රවණය කිරීමට ලැබීමට තරම් ඔබ පුණ්‍යවන්ත වෙලා!…

අවසාන වශයෙන් මම මෙසේ පවසන්නම්. ඔබට දැන් එ් බුදුරජාණන් වහන්සේව ගුණ වශයෙන් හඳුනාගැනීමට අවස්ථාව ලැබිල තියෙන්නේ. එ් ශ‍්‍රී සද්ධර්මයත්, ආර්ය මහා සංඝරත්නයත් ගුණ වශයෙන් හඳුනාගැනීමට අවස්ථාව ලැබිලයි තියෙන්නේ. කල්‍යාණ මිත‍්‍රයන් ආශ‍්‍රය කරන්නත් අවස්ථාව ලැබිලයි තියෙන්නෙ. ඔබ, එ් උතුම් තිසරණය කෙරේ අවබෝධයෙන් ම හිත පහදවා ගන්න උත්සාහ ගන්න.

පමාවන්න එපා. වහ වහා ම උත්සාහ ගන්න. නිතිපතා, හැකි උපරිම අයුරින් කල්‍යාණ මිත‍්‍රයන් ආශ‍්‍රය කරන්න. ඔවුන්ගේ ගුණ මෙනෙහි කරන්න. ධර්මය ශ‍්‍රවණය කරන්න. යෝනිසෝ මනසිකාරය ඇතිකර ගන්න. එ් උතුම් තිසරණය කෙරේ අවබෝධයෙන් ම හිත පහදවා ගන්න. මතක තබාගන්න. අවබෝධයෙන් ම තිසරණය කෙරේ සිත පහදවා ගත් තැනැත්තා ගෞතම බුදු සසුන තුළ සැබෑ උපාසකයෙකු බවට පත් වෙනවා. සැබෑ උපාසකයෙකු තුළ තිබිය යුතු අනිවාර්ය අංග පහක් අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ උපාසක චණ්ඩාල සූත‍්‍රයේ දේශනා කළා. එම දේශනාවට අනුව ඔහු ශ‍්‍රද්ධා සම්පන්න කෙනෙකු විය යුතුයි. සිල්වත් කෙනෙකු විය යුතුයි. සුභ අසුභ නිමිති බැලීම බැහැර කළ කෙනෙකු විය යුතුයි. කර්ම කර්මඵල විශ්වාස කරන්නෙකු මිස සුභ නිමිති අදහන්නෙකු නො විය යුතුයි. මේ සම්බුද්ධ සාසනයෙන් බාහිර වූ කෙනෙකු දන් පැන් දීම පිණිස නො සොයන කෙනෙකු විය යුතුයි. ඔහුව අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ විසින් හඳුන්වනු ලැබුවේ ‘‘උපාසක මැණික, උපාසක නෙළුම, උපාසක සුදු නෙළුම” ආදි වශයෙනුයි. බලන්න, බුදු සසුනක පින්වත් උපාසකයකු වන්නට ලැබීම කොයිතරම් නම් භාග්‍යයක් ද කියා….

පින්වත ඔබ, මනුෂ්‍ය උපතක් ලබන්න තරම් පුණ්‍යවන්ත වුණා!… එ් ශ‍්‍රී සද්ධර්මය ශ‍්‍රවණය කරන්න තරම් පුණ්‍යවන්ත වුණා!… එ් අතර අත්නොහරින වීර්යය තුළින් එ් උතුම් තිසරණය කෙරේ අවබෝධයෙන් ම හිත පහදවා ගන්න ඔබට හැකියාව ලැබුණහොත්…, අහෝ! එය කිනම් වාසනාවක් ද?

අප භාග්‍යවතුන් වහන්සේ අතිශයින් දුර්ලභ යැයි වදාළ උතුම් වූ ක්ෂණ සම්පත්තිය ලබන්නට තරම් ඔබ පුණ්‍යවන්ත වනවා.

ඔබ සැබෑ භාග්‍යවන්තයෙකු බවට පත් වෙනවා !!!

එ් උදෙසා ඔබට සියලූ වීරිය සැලසෙත්වා!. දෙවියන්ගේ ධාර්මික රැුකවරණය, ආරක්ෂාව සැලසෙත්වා!.. මේ උතුම් ගෞතම සම්බුදු සසුන තුළ ම උතුම් වූ චතුරාර්ය සත්‍ය ධර්මය වහ වහා ම අවබෝධ වෙත්වා!…

තෙරුවන් සරණයි!

සටහන
දිනේෂ් මුතුගල